Duurzame warmte

VVV - Veel Voorkomende Vragen

Hoe werkt een warmtenet?

warmtenet-schema

Op de website van Milieu Centraal staan 5 weetjes over warmtenetten, gevolgd door toelichtingen over de duurzaamheid, de temperatuur van het warmtenetwater, de kosten voor de aangesloten woningen, etc.

Waarom een warmtenet i.pl.v. een eigen energievoorziening
(zonnepanelen, hybride warmtepomp e.d.)?

buizen

Een warmtenet met een duurzame warmtebron vermindert de uitstoot van het broeikasgas CO2, ten opzicht van een situatie waarin elke woning apart een cv-ketel op aardgas heeft. Gemiddeld stoten warmtenetten in Nederland 50 tot 55 procent minder broeikasgas uit.

Wat betekent TEO, TEA en TED?

brandende lucifer

TEO: Thermische Energie uit Oppervlaktewater
Het benutten van warmte en koude uit oppervlaktewater om gebouwen te verwarmen en te koelen. Het is een duurzame vorm van energie.

TEA: Thermische Energie uit Afvalwater.

principeschema riothermie
TEA met collectieve warmtepomp

Het gaat hierbij om energie uit riolering, rioolgemalen, rioolpersleidingen en het effluent van rioolwaterzuiveringsinstallaties.

TED: Thermische Energie uit Drinkwater.
Uit drinkwater kan ook warmte en koude worden gewonnen om gebouwen te verwarmen of te koelen.

Stroomt er rioolwater door het warmtenet en is dat niet vreselijk smerig?

afvalwater

Nee, door het warmtenet stroomt schoon water. Van het rioolwater wordt alleen de warmte hergebruikt en niet de overige inhoud van het rioolwater. Via een warmtewisselaar wordt de warmte uit het afvalwater onttrokken en overgebracht op een schoonwatercircuit dat de warmte naar de huizen brengt.

Welke alternatieven zijn er voor een warmtenet (aardwarmte bijvoorbeeld) en zijn / worden die al onderzocht?

afvalwater

Werkgroep Warmte Zogwetering wil een variantenstudie laten uitvoeren door een adviesbureau gespecialiseerd in TEA en TEO. Daar zullen meerdere mogelijkheden onderzocht worden, al dan niet in combinatie met thermische energie uit afvalwater (TEA) dan wel oppervlakte water (TEO). Aardwarmte is ook een vorm van omgevingswarmte; daarbij wordt de warmte onttrokken uit bodemwater. Ook wordt het inzetten van een warmte-koude-opslag (WKO) meegenomen als mogelijkheid.

Wordt mijn eigen hybride warmtepomp overbodig bij aansluiting op een warmtenet?

Nee, het hoeft geen probleem te zijn om een 2e eigen verwarmingsbron voor een woning te hebben (wordt immers per 2026 ook verplicht als je een cv-ketel gaat vervangen). De hybride warmtepomp houdt de woning tot ca. 5 gr. buitentemperatuur meestal prima warm en als het kouder wordt komt er warmte bij uit het warmtenet doordat de afleverset die in elke woning komt, dan opengaat. In Utrecht is enige ervaring opgedaan met een hybride warmtepomp die naast de afleverset van het stadswarmtenet werd geplaatst. Voor verwarmen van de woning levert dit geen problemen - mits goed geïnstalleerd natuurlijk. Het warm tapwater wordt daarbij nog steeds opgewekt door het warmtenet.

Is er een wettelijke basis voor een warmtenet in eigen beheer?

Er is de (concept) Wet Collectieve Warmte die ruimte biedt aan de warmtegemeenschap om aangewezen te worden als warmtebedrijf voor een warmtekavel. Wat dit concreet betekent en wat een warmtegemeenschap is, kun je lezen op de website van Energie Samen

Welke voor- en nadelen zitten er aan een warmtenet in eigen beheer?

Een nadeel kan zijn dat het meer tijd kost om te realiseren. Mede doordat een warmtenet -of een andere vorm van duurzame warmte- in samenwerking met bewoners en zogenaamde stakeholders (gemeente, waterschap etc.) tot stand komt, zal er veel tijd nodig zijn om alles goed op elkaar af te stemmen. Dit is tevens een voordeel: wij denken dat een warmtenet dat door bewoners 'gedragen' wordt meer kans van slagen heeft dan een warmtenet dat voor onze wijk wordt bepaald van bovenaf.
Voorbeelden uit omliggende landen wijzen uit dat kleinschalige warmtenetten waarbij bewoners inspraak en zeggenschap hebben, meer kans maken om kostendekkend te worden. Op dit moment kunnen wij van tevoren niet zeggen wat een aansluiting op woningniveau precies gaat kosten. Maar omdat we dit zelf ook zo snel mogelijk helder willen hebben, is het een constant aandachtspunt waar niet licht over wordt gedacht door de werkgroep.

Hoeveel procent van de woningen moet minimaal meedoen om een warmtenet rendabel te maken?

afvalwater

Het liefst 100% natuurlijk, maar het is te verwachten dat bij 70% deelname ook al een en ander mogelijk is. Waar het exacte omslagpunt ligt voor het rendabel krijgen van het warmtenet, hangt af van meerdere factoren. Deze factoren moeten we nog uitwerken in een variantenstudie.

Waarom onze wijk een warmtenet en niet een andere wijk?

Onze wijk heeft 75% woningen die in 2000/2001 zijn gebouwd. Dat betekent dat de isolatiegraad van de woningen gunstig genoeg is om met een midden of lage temperatuur de woning te verwarmen.
Daarnaast wordt momenteel veel warmte verzameld op het terrein van de waterzuivering in onze wijk. De aanleiding vormt de voorgenomen nieuwbouw op dit terrein ten noorden van de wijk. De waterzuiveringsinstallatie is weliswaar buiten gebruik, het afvalwater uit Maarssen-dorp wordt hier nog steeds verzameld. Een aantal bewoners hebben het idee opgevat om deze restwarmte niet helemaal naar de RWZI Leidsche Rijn te pompen, maar deze juist zelf te gebruiken voor het verwarmen (en koelen) van de woningen in de wijk.
Afhankelijk voor welke technische oplossing precies gekozen gaat worden door bewoners, zal het afgiftesysteem in de woning wel ingericht moet worden op lagere aanvoertemperaturen. In andere wijken van de gemeente wordt ook gewerkt aan een warmtenet, ook daar lenen omgevingsfactoren zoals de waterrijke omgeving, zich voor de opwekking van duurzame warmte en een warmtenet.

Wanneer wordt hierover besloten?

Op dit moment wordt hierover nog weinig besloten. We zijn nu in de onderzoeksfase waarbij we bewoners van de wijk willen vragen of zij überhaupt interesse hebben en wellicht mee willen werken aan het realiseren van het plan.
Of wellicht dat je als bewoner al betrokken bent bij buurtinitiatieven waarbij we kunnen aanhaken. Hoe meer bewoners weten over het plan, hoe beter we kunnen informeren en samenwerken.
Bij 70% onderschrijving van een toekomstig plan voor duurzame warmte in de wijk kan er pas iets besloten worden.

Zijn er ook andere mogelijkheden naast een warmtenet, zoals decentrale oplossingen?

De kortste weg is waarschijnlijk: iedereen zijn gasketel eruit en een warmtepomp erin, een decentrale oplossing op individueel niveau. Alleen denken wij dat dit duurzamer én toekomstgerichter kan. Met het benutten van omgevingswarmte, zoals thermische energie uit water, kunnen ook combinaties gemaakt worden. Bijvoorbeeld één centrale opwekking met warmtewisselaar in de wijk, met een ringleiding door de wijk en decentrale warmtepompen op woningniveau. Welke variant precies het beste is voor de wijk, dát zijn we nu aan het onderzoeken.

Ik heb zelf al de nodige duurzame installaties in huis, is dat te combineren met een collectieve duurzame voorziening?

Uiteraard zijn we heel benieuwd welke duurzame installaties je al in huis hebt. Zonnepanelen zijn in ieder geval aanvullend op elke nieuwe collectieve vorm van duurzame warmte in de wijk. Voor wat betreft warmtepompen: zie de vraag over de hybride warmtepomp hierboven. Mocht je toch niet gerust zijn hierop, neem dan vooral even contact op met de WWZ via ons contactformulier. Een van onze energie-ambassadeurs kan je verder voorlichten over de mogelijke samenhang met de duurzame collectieve voorzieningen.